
هندوانه از دیر باز جزو محبوب ترین و دلپسند ترین میوه های تابستانی است که به سبب داشتن طعم و مزه بسیار خوب آن و ویژگی بسیار مهم دیگر آن یعنی بر طرف ساختن تشنگی و از سوی دیگر داشتن میزان بالایی از املاح مورد نیاز بدن همچون پتاسیم و … در تمام کشورهای جهان از معروفیت و طرفدارن خاصی برخوردار است .
هندوانه نیز همچون سایر میوه ها دارای تنوع بسیار زیادی است و هر نوع آن ، ویژگیهای منحصر به فرد و خاص خود را داراست ، به همین جهت طبعا هر نوع و گونه ای از هندوانه نیز طرفداران خاص خود را بر اساس شکل ، طعم ، رنگ و حتی فرم فیزیکی خود دارند بنابراین آنچه برای کشاورز از اهمیت خاصی برخوردار است انتخاب بذر مناسب برای کاشت مطابق با نظر و پسند مشتریان بازار مورد نظر است از این رو دقت در انتخاب نوع رقم هندوانه در سود نهایی کشاورز از اهمیت فوق العاده بالا و مهمی برخوردار است .
دسته بندی انواع بذر هندوانه بر اساس نوع بذر
یکی از مهمترین شاخصه های دسته بندی هندوانه ها ، تقسیم آنها بر اساس نوع بذر استفاده شده در تولید است ، اهمیت این موضوع در محصول تولیدی است و صد البته که تفاوتهایی میان حجم تولید ، کیفیت محصول ، خصوصیات ظاهری و … در بین آنها وجود دارد اما صادقانه ذکر این مطلب لازم است که عوامل محیطی نیز در تولید هندوانه ها تاثیر زیادی داشته و در استقبال بازار از آنها فارغ از نوع استحصال بذور تاثیر گذار است ، از این رهگذر در زمان انتخاب نوع بذر برای زراعت هندوانه گذشته از نوع استحصال آنها توجه به سلیقه بازار هم از اهمیت فراوانی برخوردار است .
بذرهای هندوانه از نظر نوع فرآیندهای تولید به انواع هیبرید و استاندارد تقسیم میشوند. تفاوتهای اصلی میان این دو دسته به ویژگیهای ژنتیکی، عملکرد، و نحوه تولید بذر مربوط میشود که در ادامه به آنها پرداخته خواهد شد.
1- بذر های هیبرید
بذرهای هیبرید (با نماد F1) هندوانه حاصل تلاقی دو یا چند نوع گیاه از گونههای یکسان با صفات مختلف هستند. هدف از تولید بذر هیبرید بهبود ویژگیهایی مانند مقاومت به بیماریها، افزایش عملکرد، طعم بهتر، و سایر ویژگیهای فیزیکی (مانند اندازه و شکل هندوانه) است. بذرهای هیبرید معمولاً نسبت به بذرهای استاندارد عملکرد بهتری دارند، اما نمیتوان از دانههای آنها برای کشت نسل بعدی استفاده کرد و برای حفظ حقوق تجاری عقیم سازی شده اند .
2-بذر های استاندارد
بذرهای استاندارد هندوانه (با نماد OP) به بذرهایی گفته میشود که از گیاهان با خصوصیات ژنتیکی ثابت به دست میآیند. در این نوع بذر، گیاهان به طور طبیعی یا از طریق گردهافشانی آزاد (Open Pollination) تولید میشوند و به همین دلیل، میتوان از دانههای تولید شده در هر نسل برای کشت مجدد استفاده کرد.
این نوع بذر از گیاهانی به دست میآید که به صورت طبیعی رشد کردهاند و دارای تنوع ژنتیکی بیشتری هستند. بذرهای استاندارد معمولاً ارزانتر از بذرهای هیبرید هستند، اما محصول دهی آنها ممکن است کمتر باشد.
دستهبندی انواع هندوانه بر اساس شکل میوه
هندوانههای گرد
هندوانههای گرد یکی از رایجترین انواع هندوانه هستند که در بسیاری از مناطق کشت میشوند. این نوع هندوانهها معمولاً اندازه متوسط تا بزرگ دارند و برای تولید در مقیاس وسیع مناسب هستند. این نوع هندوانهها معمولاً برای مصرف تازه و بازارهای محلی مناسب هستند.
تصویر (1) هندوانه های گرد
هندوانههای بیضی
هندوانههای بیضی یا کشیده، در مقایسه با هندوانههای گرد، طول بیشتری دارند و شکل کشیدهتری دارند. این نوع هندوانهها به دلیل شکل خاص خود برای مصرفکنندگان جذاب هستند. این نوع هندوانهها معمولاً برای صادرات و نگهداری طولانیمدت مناسب هستند.
تصویر (2) هندوانه های بیضی کشیده
هندوانههای بلوکی
این نوع هندوانهها ، شکلی بین گرد و بیضی و اصطلاحا بلوکی شکل داشته و معمولاً برای مصرف تازه و صنایع تبدیلی مناسب هستند.
تصویر (3) هندوانه های بلوکی
3-دستهبندی انواع بذر هندوانه بر اساس رنگ پوست
هندوانههای خط دار (CRIMSON SWEET)
این نوع هندوانهها دارای پوستی با خطوط سبز و سفید بوده و در انواع گرد ، بیضی و بلوکی در بازار موجود بوده و دارای بازار پسندی مناسبی چه در داخل کشور و چه در خارج نیز هستند ، بخش زیادی از هندوانه های صادراتی ایران از ارقام کریمسون سوئیت هستند .
تصویر (5) هندوانه کریمسون سوئیت
هندوانههای سفید (CHARLESTON GRAY)
این نوع هندوانهها دارای پوستی سفید یا سبز کم رنگ و روشن بوده و گاها دارای خطوط بسیار باریک مواج نیز هستند ، انواع هندوانه چارلستون یا سفید معمولا کشیده و یا بلوکی هستند و معمولاً برای نگهداری طولانیمدت مناسب هستند.
تصویر (6)هندوانه سفید چارلستون گری
هندوانه های سیاه (BLACK)
هندوانه سیاه یکی از ارقام محبوب هندوانه است که به دلیل طعم شیرین، اندازه کوچک و پوست نازک خود شناخته شده است. این نوع هندوانه معمولاً حدود ۳ تا ۵ کیلوگرم وزن دارد و گوشت آن قرمز رنگ و پرآب است.
تصویر (7) هندوانه سیاه (BLACK)
هندوانه های گور خری
هندوانه گورخری (یا به انگلیسی Zebra Watermelon) از انواع دیگر هندوانه است که به دلیل ظاهر خاصش شناخته شده است. پوست این هندوانه ترکیبی از خطوط سبز تیره باریک در زمینه سبز روشن است، در حالی که گوشت آن معمولاً قرمز رنگ و بسیار شیرین است.
تصویر (8) هندوانه گورخری
4-دستهبندی انواع بذر هندوانه بر اساس رنگ گوشت
هندوانههای قرمز
این نوع هندوانهها رایجترین نوع هستند و دارای گوشتی قرمز و شیرین هستند.
هندوانههای زرد
این نوع هندوانهها گوشتی زرد رنگ دارند و طعم شیرین و ملایمی دارند.
تصویر (9) هندوانه های با گوشت زرد
هندوانههای بدون هسته
این نوع هندوانهها دارای دانههای بسیار ریز و کم هستند و برای مصرف تازه بسیار محبوب هستند.