شرایط ایده‌آل برای پرورش خیار گلخانه ای

رطوبت یکی از عوامل اصلی در پرورش هر محصولی است. مانند دما، هر گیاهی محدوده رطوبت نسبی یا فشار بخار (VPD) ایده‌آل خود را دارد. رطوبت خیلی زیاد یا خیلی کم می‌تواند منجر به مشکلات متعددی شود. رطوبت بر رشد، توانایی گیاهان در میوه‌دهی تأثیر می‌گذارد و ممکن است منجر به شیوع بیماری‌ها یا کپک‌های مختلف شود.

در رطوبت پایین، گیاهان به دلیل افزایش میزان تبخیر، دچار استرس می‌شوند. این ممکن است باعث شود که گیاهان برای حفظ آب، به طور قابل توجهی فرآیندهای فیزیولوژیکی خود را کند کنند. بنابراین، وقتی رطوبت پایین باشد، گیاهان برای رشد و تولید میوه با مشکل مواجه می‌شوند. رطوبت پایین همچنین ممکن است حساسیت به آفات و بیماری‌های مختلف را افزایش دهد.

رطوبت بالا به طور کلی برای رشد مطلوب است. با این حال، وقتی رطوبت خیلی زیاد باشد، می‌تواند توانایی گیاهان در تعرق را محدود کند و در نتیجه رشد را نیز کند نماید. وجود رطوبت زیاد همچنین می‌تواند منجر به بیماری‌های مختلف، از جمله بوتریتیس و سفیدک پودری شود.

رطوبت نسبی همچنین ممکن است بر گرده‌افشانی و تشکیل میوه تأثیر بگذارد. می‌تواند باعث خشک شدن یا بیش از حد مرطوب شدن گرده شود. خیار برای گرده‌افشانی گل ماده به گل نر نیاز دارد، بنابراین گرده‌افشانی مؤثر ضروری است.

گیاهان خیار محدوده رطوبت نسبی راحت را ترجیح می‌دهند. با این حال، آنها به نوسانات حساس هستند، بنابراین کنترل رطوبت و فراهم کردن شرایط ثابت مهم است.

محدوده رطوبت نسبی ایده‌آل برای خیار 

در طول روز : ۶۰ تا ۷۰ درصد
در طول شب : 70 تا 85 درصد

محدوده فشار بخار ایده آل (VPD) برای خیار

در طول روز : ۰.۷۵ تا ۱.۳۵ کیلو پاسکال
در طول شب : ۰.۳۵ تا ۱ کیلو پاسکال

محدوده مناسبی است.

چگونه رطوبت مناسب را در گلخانه‌های خیار حفظ کنیم؟

در هر محیط گلخانه‌ای بسته، رطوبت ناگزیر تا ۱۰۰٪ افزایش می‌یابد. این به دلیل تعرق گیاهان است.

خیارها نیز از این قاعده مستثنی نیستند. بدون حذف رطوبت از گلخانه، با رطوبت بالا و میعان آب مواجه خواهید شد. این موارد منجر به بیماری‌های مختلف، قارچ‌ها و به طور کلی رشد ناکارآمد می‌شوند.

به طور سنتی، پرورش‌دهندگان با باز کردن پنجره‌ها و دریچه‌های گلخانه برای خروج رطوبت، رطوبت را کاهش می‌دهند. این ممکن است گاهی اوقات مؤثر باشد، اما نه همیشه. همچنین از نظر انرژی بسیار ناکارآمد است، زیرا به گرما نیز اجازه خروج می‌دهد.

بنابراین، مؤثرترین و کارآمدترین راه برای کنترل رطوبت گلخانه، استفاده از رطوبت‌زدایی فعال، مانند DryGair است.

برای کنترل موفقیت‌آمیز رطوبت، درک عواملی که بر آن تأثیر می‌گذارند نیز مهم است. به عنوان مثال، تشعشع یا نورپردازی می‌تواند تبخیر و تعرق را افزایش داده و رطوبت را به سمت بالا سوق دهد. دماهای بالاتر نیز رطوبت مطلق در فضا را افزایش می‌دهند که می‌تواند هنگام کاهش دما در شب خطرناک باشد.

انواع قارچ‌های رایج در گلخانه‌های خیار و راه‌های مقابله با آن‌ها :

• سفیدک پودری (Powdery mildew): این بیماری به صورت لکه‌های سفید پودری روی برگ‌ها، ساقه‌ها و میوه‌ها ظاهر می‌شود. رطوبت بالا و گردش هوای ضعیف از عوامل اصلی شیوع آن هستند. برای مقابله با آن می‌توان از قارچ‌کش‌های مناسب، تهویه مناسب و کاهش رطوبت استفاده کرد.
• کپک خاکستری (Botrytis cinerea): این قارچ باعث ایجاد لکه‌های خاکستری روی قسمت‌های مختلف گیاه می‌شود و می‌تواند باعث پوسیدگی میوه‌ها شود. رطوبت بالا و زخم‌های روی گیاه از عوامل مساعد برای این بیماری هستند. برای کنترل آن می‌توان از تهویه مناسب، حذف قسمت‌های آلوده و استفاده از قارچ‌کش‌ها استفاده کرد.
• پژمردگی فوزاریومی (Fusarium wilt): این قارچ از طریق خاک به ریشه‌ها حمله می‌کند و باعث پژمردگی و مرگ گیاه می‌شود. برای پیشگیری از آن می‌توان از خاک ضدعفونی شده، تناوب زراعی و استفاده از ارقام مقاوم استفاده کرد.

عوامل مؤثر در رشد قارچ‌ها در گلخانه

• رطوبت بالا: رطوبت بالای ۷۰ درصد شرایط بسیار مناسبی را برای رشد قارچ‌ها فراهم می‌کند.
• تهویه نامناسب: گردش هوای ضعیف باعث تجمع رطوبت و افزایش احتمال ابتلا به بیماری‌های قارچی می‌شود.
• دمای بالا: دمای بالا نیز می‌تواند رشد برخی از قارچ‌ها را تسریع کند.
• وجود زخم روی گیاه: زخم‌ها می‌توانند به عنوان دروازه‌ای برای ورود قارچ‌ها به داخل گیاه عمل کنند.
• تراکم بالای گیاهان: تراکم زیاد گیاهان باعث کاهش گردش هوا و افزایش رطوبت در بین آن‌ها می‌شود.

راه‌های پیشگیری و کنترل بیماری‌های قارچی در گلخانه

• کنترل رطوبت: حفظ رطوبت نسبی بین ۶۰ تا ۷۰ درصد با استفاده از تهویه مناسب و سیستم‌های رطوبت‌زدایی.
• تهویه مناسب: ایجاد گردش هوای کافی در گلخانه با استفاده از فن‌ها و باز کردن دریچه‌ها.
• آبیاری مناسب: آبیاری در ساعات اولیه روز و جلوگیری از خیس شدن برگ‌ها. استفاده از آبیاری قطره‌ای توصیه می‌شود.
• رعایت بهداشت گلخانه: حذف بقایای گیاهی آلوده و ضدعفونی کردن ابزارها.
• استفاده از قارچ‌کش‌های مناسب: در صورت لزوم، با مشورت کارشناسان کشاورزی از قارچ‌کش‌های مناسب استفاده کنید.

با رعایت این نکات می‌توانید از بروز بیماری‌های قارچی در گلخانه خیار خود جلوگیری کنید و محصول سالم و با کیفیتی برداشت کنید.

اهمیت تاثیر تنظیم جریان هوا در گلخانه بر حفظ رطوبت ایده آل 

جریان هوا مکمل بسیار خوبی برای رطوبت‌زدایی است و می‌تواند به تضمین سطوح رطوبت ایده‌آل برای گیاهان خیار شما کمک کند. حرکت هوا در میان شاخ و برگ‌ها به پراکنده کردن نقاط موضعی رطوبت، معروف به ریزاقلیم‌ها، کمک می‌کند. این امر به ویژه در شاخ و برگ‌های متراکم یا همپوشان مفید است، زیرا رطوبت به راحتی می‌تواند در آنجا به دام بیفتد.

گردش هوا نوع خاصی از جریان هوا است. غیرخطی است، به این معنی که فقط هوا را در یک جهت منفرد نمی‌دمد. بلکه هوا را از مرکز فضا، در همه جهات، ۳۶۰ درجه، پخش می‌کند. این یک الگوی هوای دایره‌ای ایجاد می‌کند که شرایط یکنواخت را در همه جای گلخانه تضمین می‌کند.

تمام رطوبت‌گیرهای (DryGair) به منظور ارائه کنترل کامل رطوبت، به یک مکانیزم گردش هوای ثبت شده مجهز هستند.

دور نگه داشتن محیط گلخانه از عوامل بیماریزا 

مهم است که توجه داشته باشید که همه بیماری‌ها مربوط به شرایط محیطی مانند رطوبت یا دما نیستند. به عنوان مثال، پژمردگی باکتریایی خیار اغلب با آفاتی مانند سوسک‌های خیار مرتبط است، نه با شرایط محیطی.

شما می‌توانید با حفظ یک محیط تمیز از گسترش و توسعه بسیاری از مشکلات جلوگیری کنید. به عنوان مثال، مواد آلی روی خاک، بستری مناسب برای باکتری‌ها و آفات است. بنابراین، حذف مرتب برگ‌های خشک و بقایای گیاهی از گلخانه می‌تواند کمک زیادی به جلوگیری از بسیاری از مشکلات رایج کند.

استفاده از پرده‌های حرارتی برای حفظ گرما و صرفه‌جویی در انرژی

پرده‌های حرارتی (Thermal screens) ابزاری مؤثر برای بهبود بهره‌وری انرژی در گلخانه‌ها هستند. این پرده‌ها که از جنس مواد عایق و اغلب دارای لایه‌های بازتابنده هستند، می‌توانند به شکل قابل توجهی از اتلاف گرما در زمستان و ورود گرمای بیش از حد در تابستان جلوگیری کنند.

خیار محیط گرم را ترجیح می‌دهد. بنابراین در بیشتر موارد، برای فراهم کردن دماهای ایده‌آل، باید گلخانه را گرم کنید. با این حال، گرمایش می‌تواند بسیار پرمصرف باشد و با هزینه‌های بالایی همراه است.

نصب پرده‌های حرارتی یکی از مؤثرترین راه‌ها برای حفظ گرما در فضا و در نتیجه نیاز به گرمایش بسیار کمتر است. ترکیب دو یا حتی سه پرده می‌تواند این اثر را به شدت افزایش دهد.

نکته‌ای که هنگام استفاده از پرده‌ها باید به آن توجه داشت این است که ممکن است رطوبت در فضای بسته افزایش یابد. با این حال، استفاده از رطوبت‌گیرها این مشکل را حل می‌کند. این به شما امکان می‌دهد گلخانه را بسته نگه دارید، گرما را حفظ کنید و سطوح رطوبت ایده‌آل را، همگی از داخل فضا، حفظ کنید.